Bir Çocuğu Yetiştirmek Bir Köyü Gerektirir

Çocuk yetiştirmenin karmaşık dünyasında, eski bir Afrika atasözü olan "Bir çocuğu yetiştirmek bir köyü gerektirir" sözü, bugünün dünyasında her zamankinden daha derin anlam taşıyor. Bir çocuğun büyümesinin sadece ebeveynlerin değil, topluluğun bir sorumluluğu olduğunu vurgulayan bu anlayış, toplumsal desteğin ve bütünsel bakımın önemini öne çıkarıyor. Ancak günümüz dünyasında bu yaklaşımın genellikle göz ardı edilen kritik bir yönü var: Ebeveynlerin kendi travmalarıyla yüzleşip onları iyileştirmesi, daha sağlıklı ve sevgi dolu bir ortam yaratmak için şart.

Travma konusunda uzmanlaşmış ünlü hekim Dr. Gabor Maté, çözümlenmemiş çocukluk travmalarının ebeveyn davranışlarını önemli ölçüde etkilediğini ve dolayısıyla çocuklarının gelişimini de şekillendirdiğini vurguluyor. Maté, "The Myth of Normal: Trauma Illness and Healing in a Toxic Culture" (Normalin Miti: Travma, Hastalık ve Zehirli Bir Kültürde İyileşme) adlı kitabında, iyileşmemiş travmaların, işlevsiz davranış döngülerini nasıl sürdürebileceğini inceliyor. Ebeveynler bu duygusal yaraları iyileştirmediğinde, stres, öfke ya da duygusal mesafe gibi tepkilerle istemeden çocuklarına zarar verebilirler.

Örneğin, çocukluk döneminde ihmal veya istismara maruz kalmış bir ebeveyn, sabır ya da empati konusunda zorlanabilir, bu da daha cezalandırıcı veya mesafeli bir ebeveynlik tarzına yol açabilir. Maté’nin çalışması, bu sorunları kabul etmenin ve onlarla yüzleşmenin, sadece ebeveynlerin kendi iyiliği için değil, aynı zamanda gelecek nesillerdeki travma döngüsünü kırmak için ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.

Psikososyal gelişim teorisiyle tanınan öncü psikolog Erik Erikson ise çocukluk dönemlerinin önemine başka bir bakış açısı getiriyor. Erikson’un gelişim aşamaları, her yaşam evresinin bir önceki üzerine inşa edildiğini gösteriyor. Özellikle çocukluğun ilk evreleri, güven ve özerklik geliştirmek için kritik öneme sahip. Duygusal açıdan yaralı olan ebeveynler, bu temel aşamalar için gerekli güvenliği ve istikrarı sağlamakta zorlanabilirler. Bu durum, sağlıklı psikolojik gelişim için gerekli olan güvenli bağlanma biçimlerinin oluşmasını engelleyebilir.

Maté ve Erikson’un teorilerinin kesişimi, ebeveynlerin kendi iyileşme yolculuklarına çıkmaları gerektiğini güçlü bir şekilde ortaya koyuyor. Travmayı iyileştirmek, sadece kişisel bir çaba değildir; aynı zamanda çocuklarınız ve gelecek nesiller için büyük bir sorumluluktur. Ebeveynler kendi çözümlenmemiş sorunlarını ele aldıklarında, daha kararlı ve destekleyici bir ortam yaratırlar, bu da çocuklarının Erikson’un gelişim aşamalarını daha rahat bir şekilde geçmelerine olanak tanır.

Bu süreçte profesyonel yardım almak da önemli bir adım olabilir. Terapi veya danışmanlık gibi müdahaleler, ebeveynlere duygusal tepkilerini yönetme, daha sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirme ve daha empatik ve etkili ebeveynlik stratejileri oluşturma konusunda araçlar sağlar. Ebeveynler kendi acılarıyla yüzleşip bu duygularını yönetmeyi öğrendiklerinde, travmalarını çocuklarına aktarmaktan kaçınabilirler.

Topluluk desteği de bu iyileşme sürecinde kritik bir rol oynar. Bir çocuğu yetiştirmek nasıl bir köyün işi ise, ebeveynleri desteklemek de aynı derecede önemlidir. Destek grupları, ebeveynlik atölyeleri, topluluk kaynakları ya da doğru zamanda kulak veren bir arkadaş, hem duygusal destek hem de gelişim için pratik stratejiler sağlayabilir. Destekleyici bir toplulukla etkileşim kurmak, ebeveynlerin yalnızlık hissetmelerini azaltır ve çocuk yetiştirmenin toplu bir çaba olduğu fikrini pekiştirir.

Sonuç olarak, "Bir çocuğu yetiştirmek bir köyü gerektirir" atasözü, sadece bir çocuğu büyütmenin toplumsal sorumluluğuna işaret etmekle kalmaz, aynı zamanda bu sürece sağlıklı ve iyileşmiş ebeveynlerin katılımının ne kadar önemli olduğunu da vurgular. Ebeveynler, kendi travmalarıyla yüzleşip onları iyileştirdiğinde, sadece kendi iyilik hallerini artırmakla kalmaz, aynı zamanda çocukları için daha istikrarlı ve besleyici bir ortam sağlarlar. Gelecek nesilleri yetiştirirken, kendimizi iyileştirmenin sadece kişisel bir yolculuk değil, toplumsal bir zorunluluk olduğunu unutmamalıyız.​

‍

Aneree Parekh
Psikoterapist ve Kurucu
Pravaah Counselling and Psychotherapy